Ruim driekwart van de bevolking is voor strengere maatregelen, blijkt uit enquêtes. Ik ben verheugd. Blijkbaar zijn er meer mensen die het probleem erkennen dan ontkennen. Maar toch. Bijna een kwart deel van de bevolking meent dus dat de maatregelen te streng zijn of de dreiging van het virus op zijn minst sterk wordt overdreven. En dan vergeet ik bijna de wakkere toetsenbordkrijgers die voornamelijk elkaar voorhouden dat deze crisis één groot, vooropgezet plan is van een kleine elite om de macht te grijpen. Dat er wel heel veel mensen bij betrokken moeten zijn om dat plan wereldwijd uitgevoerd te krijgen zonder dat iemand uit de school klapt mag een mirakel heten. Dat het zo lang duurt geeft bovendien te denken. En daarbij, dat had toch veel simpeler gekund jongens? Veel simpeler.
Enfin. Zolang die nieuwe elite wereldwijd nog geen voet aan de grond heeft gekregen, doen we het voorlopig maar met de bestaande structuren. In ons geval is dat godzijdank een democratische rechtsstaat en dat betekent dat burgers zelf bepalen hoe het land moet worden bestuurd en door wie. Vind je dat het niet goed gaat, dan kun je uiterlijk na vier jaar je ongenoegen laten blijken bij de stembus. Dat is het democratische deel. De rechtsstaat houdt in dat je je aan de wetten en regels moet houden. Niet alleen de burgers en bedrijven, maar ook de overheid. Ben je het ergens niet mee eens, dan kun je de rechter vragen om een onafhankelijk oordeel. En je kunt demonstreren. Dat mag, maar uiteraard binnen de regels die gelden.
Daar wringt een enkele keer de schoen. Demonstraties worden soms vroegtijdig beëindigd omdat men zich niet aan de vigerende regels houdt. En nee, dan bedoel ik niet eens het beledigen, het bedreigen en het beschadigen van medemens of arme politiebus, maar bijvoorbeeld het naleven van een simpele anderhalvemetermaatregel. Verontwaardiging alom. Verongelijkt wordt een beroep gedaan op de grondwet, waarin het recht op demonstratie is verankerd. Dat diezelfde grondwet daar ook randvoorwaarden aan stelt, wordt gemakshalve genegeerd. Dat komt niet zo goed uit.
Wie de grondwet oppervlakkig leest, krijgt al snel de indruk dat het een naslagwerkje is waarin al je rechten staan opgesomd. Toch staan ze er wel degelijk in, die plichten, al had het wel wat duidelijker gekund. Maar ook zonder grondwet: wie snapt nu niet wat een democratie behelst? Je legt je neer bij de meerderheid. Hoe eenvoudig kan het zijn? Een kind snapt dat als meer vriendjes willen voetballen dan gamen, er wordt gevoetbald. En als driekwart van de bevolking iets wil, dan leg je je daarbij neer. Dat is een grondplicht.